Deze prikkels worden waargenomen door zintuigen in onze spieren en gewrichten. Je voelt daarmee de houding van gewrichten en bewegingen. Zonder te hoeven kijken, voelen we precies waar en in welke positie onze lichaamsdelen zich bevinden en voel je hoe je beweegt. Je kunt daardoor een stoep op- of afstappen, zonder dat je naar je benen en de stoeprand hoeft te kijken en je weet daardoor, onder naar je hand te kijken, of de vingers gestrekt of gebogen zijn.
Zintuigen bestaan uit zintuigcellen. Zintuigcellen nemen prikkels uit de omgeving waar. Als dat gebeurt, onstaan er in de zintuigcellen impulsen. Dat zijn elektrische stroompjes die door de zintuigcellen aan zenuwcellen worden doorgegeven.
De zenuwcellen vormen samen zenuwen. De zenuwen zijn lange dunne draden, die door het hele lichaam lopen. Ze verbinden de zintuigcellen met de hersenen.
Als de impuls in de hersenen terechtkomt, reageer je op de prikkel.
De hersenen sturen een impuls naar de spieren. Komt de impuls bij de spier aan, dan komen de spiercellen in actie. Is de reactie bedacht, dan noem je de reactie bewust.
Soms gebeuren er dingen buiten je wil om; je spreekt dan van een onbewuste reactie. Een snelle onbewuste reactie noem je een reflex.
Beweging
Onderprikkeld
- Je struikelt omdat je de positie van je voet ten opzichte van de vloer niet goed inschat.
- Je ploft op je stoel, omdat je de afstand van je billen tot de zitting niet goed inschatte om gecoördineerd te kunnen ‘landen’.
- Je gaat ruig met mensen en materialen om, omdat je geen idee hebt van hoeveel kracht er nodig is om iets op te pakken, of om iemand aan te tikken om aandacht te vragen.
Overprikkeld
- Je voelt beweging heel sterk, waardoor je liever stil blijft zitten.
- Je wilt niet door anderen bewogen worden (bijvoorbeeld wanneer je aan de hand genomen wordt).
- Zelfs wanneer je stil zit voel je (de houding van) je spieren en gewrichten..
Tast
Onderprikkeld
- Je laat kleding verdraaid om je lichaam zitten.
- Je hebt een verminderde gewaarwording van pijn en temperatuur.
- Je merkt niet op dat je een vieze mond of vieze handen hebt.
Overprikkeld
- Je bent overgevoelig voor aanraking van mensen en voorwerpen en kan daar geïrriteerd en zelfs agressief op reageren.
- Je wordt de hele dag afgeleid door een klein labeltje in je kleding.
- Je gruwelt bij het idee om deeg te moeten kneden, of om te kleien.
Onderprikkeld
- Je hebt grote behoefte aan bewegen, zoals veel sporten.
- Je bent altijd ‘in de weer’.
- Je voelt niet wanneer je uit balans dreigt te raken en kunt vallen, waardoor je anderen laat schrikken door (onveilige) klim en klauteracties.
Overprikkeld
- Je hebt het gevoel dat je heel snel uit balans raakt.
- Activiteiten als trappen lopen, klimmen, klauteren en fietsen vind je angstaanjagend.
- Je gaat liever niet van de waterglijbaan en vindt zelfs een roltrap al te eng.
Onderprikkeld
- Je reageert niet wanneer je naam geroepen wordt.
- Je mist mondelinge instructies en daardoor kan het voor anderen lijken alsof je hen negeert.
- Je zet de radio veel harder dan je omgeving prettig vindt.
Overprikkeld
- Je hersenen reageren alsof (hardere of onverwachte) geluiden bedreigend zijn, waar je angstig en gestrest van wordt omdat er adrenaline vrijkomt.
- Je kunt in een drukke omgeving niet volgen wat iemand tegen je zegt, je hoort ook alle omgevingsgeluiden net zo hard als die ene persoon.
- Je bent bij concerten, op de kermis of op een festival nooit zonder oordopjes te vinden.
Onderprikkeld
- Je kunt in een rommelige lade moeilijk de zaklamp, of de juiste vork vinden.
- Je staart naar mensen en voorwerpen om meer informatie te krijgen.
- Ook in de felle zon vind jij een zonnebril niet nodig.
Overprikkeld
- Je hebt last van (fel) licht.
- Je wordt afgeleid door een teveel aan (kleurrijke) versieringen in een ruimte.
- Je geeft de voorkeur aan donkere ruimten.
Onderprikkeld
- Je wilt graag aan voorwerpen en mensen ruiken.
- Je neemt sterke geuren niet waar.
- Je doet teveel aftershave of parfum op.
Overprikkeld
- Je bent heel gevoelig voor geuren.
- Je kunt misselijk worden van een geur die door een ander niet geroken wordt.
- Je gebruikt geurloze waspoeder, omdat je anders de hele dag je kleren ruikt.
Onderprikkeld
- Je kauwt graag op voorwerpen.
- Je zoekt sterke smaken op en houdt veel van mosterd en sambal.
- Je probeert graag nieuwe recepten uit.
Overprikkeld
- Je bent een hele kieskeurige eter.
- Je kokhalst makkelijk.
- Je beperkt jezelf tot bepaalde smaken en/of structuren.
Bronnen:
https://www.ookzogevoelig.nl/index.php/volwassenen/omgaan-met-prikkels/
https://maken.wikiwijs.nl/88495/Prikkels_en_impulsen#!page-2568421
https://maken.wikiwijs.nl/88495/Prikkels_en_impulsen#!page-4535151
Gertjan van der Meer (mijn vader) & Tjitske van der Meer (mijn moeder)
Maak jouw eigen website met JouwWeb